Không biết con hến xuất hiện từ khi nào nhưng hến gắn liền với người dân quê từ bao đời. Hến là món ăn quen thuộc trong mỗi gia đình miền Tây sông nước hễ đâu có kênh, rạch, sông … thì có hến sinh sống và hến là nguyên liệu chế biến ra nhiều món ăn quê dân giã của người dân từ rất xa xưa như món: canh hến với các loại rau, hến xào bầu, mướp, hến kho xã ớt, hến làm bánh xèo, hến cuốn gỏi… rất đa dạng phong phú các món ăn chế biến từ hến.
Để bắt được con hến người dân phải chờ con nước ròng, ngâm mình dưới nước để đãi hoặc mò…vì hến sống lẫn trong bùn dưới đáy sông, khi bắt về phải cẩn thận rửa nhiều lần cho sạch rồi ngâm với thau nước vài tiếng hoặc qua đêm cho hến nhả hết bùn mới luộc tách vỏ lấy phần ruột.
Luộc hến tách vỏ đơn giản dễ làm chỉ cần nấu nước sôi bùng lên cho vào ít muối hột, rồi để vào nồi nước lượng hến tùy theo diện tích nồi nước, sau đó đậy nấp lại khoảng 2, 3 phút thì dỡ nắp ra dùng cái vá đảo lên liên tục lúc này phần ruột hến nổi hết lên, thì dùng cái rỗ lượt nhỏ vớt lấy hết phần ruột hến, thao tác được lập đi, lập lại chẳng mấy chóc sẽ có cả một tô ruột hến thơm ngon để chế biến các món ăn tùy sở thích.
Trong ký ức mỗi người từng sống vùng quê làm sao quên được hình ảnh của Bà, mẹ, chị… chuẩn bị cho gia đình những bửa cơm được chế biến từ hến thơm ngon không sao tả được.
Nói về món ăn được chế biến từ hến thì món hến nấu cháo với nước cốt dừa là quá tuyệt vời, xung quanh nhà ở miền Tây dừa được trồng nhiều. Do nguyên liệu đơn giản gạo, dừa, hến ít nước nắm, tiêu, hành … là có nồi cháo hến giải nhiệt tốt nhất cho những ngày nắng nóng.
Trong y học, hến là loại thực phẩm không có chất béo, hến chứa nhiều chất sắt, vitamin tự nhiên nên rất bổ ích cho sức khỏe con người. Đây là món ăn dân giã có từ rất xa xưa, từ cái thuở ông cha ta xuối về vùng đất Phương Nam khai hoang lập ấp, nơi có nhiều dòng sông, kênh, rạch…
Những ai xa quê thành đạt chắc vẫn nhớ về một thời tuổi thơ với món ăn dân dã được chế biến từ con hến này, thì hãy về Vĩnh Long ở các điểm, khu du lịch, homestay…để được trãi nghiệm sống với tuổi thơ đi mò hến, nấu hến và chế biến các món ăn từ hến… chắc một điều khi được về Vĩnh Long để thưởng thức món ăn làm từ hến để có dịp sống lại với tuổi thơ thì du khách sẽ cảm thấy thú vị không gì bằng. Con hến hiền lành của một thời lam lũ của những bửa cơm đậm vị hến miền Tây./.
Bài, ảnh: Huỳnh Duy
