Vĩnh Long là vùng đất nằm ở trung tâm châu thổ Đồng bằng sông Cửu Long. Quanh năm nhận được lượng lớn phù sao bồi đắp, nên cây trái bốn mùa say trĩu quả,người dân nơi đây lại nhiệt tình và chất phát, luôn chào đón khách phương xa bằng một thứ tình cảm chân phương của người dân miền quê sông nước cùng với những món đặc sản có sẵn tại quê nhà. Nhắc đến món ăn đặc trưng của Vĩnh Long, trong đó có một món ăn ngon vẫn luôn thầm lặng góp mặt và thổi hồn vào văn hóa ẩm thực miệt vườn, đó chính là món bánh phồng tôm Kim Chi Vĩnh Long.
Ảnh: Bánh phồng tôm Kim Chi Bà Năm Tấn
Không quá danh tiếng như bánh phồng tôm Sa Đéc nhưng bánh phồng tôm Kim Chi Vĩnh Long đã có chỗ đứng vững chắc mấy chục năm qua trên thị trường mang sức cạnh tranh không hề nhỏ. Chỉ những người có niềm đam mê mãnh liệt với ẩm thực mới hiểu rằng, bánh phồng tôm Kim Chi Vĩnh Long là món ngon khiến các thực khách một lần nếm thử khó có thể quên được cái hương vị lạ lẫm nhưng mang cả tấm chân tình chất phát của người dân Vĩnh Long. Ngày nay, khi xã hội đã dần tiến bộ trên thị trường cũng dần xuất hiện nhiều loại bánh mới thơm ngon và hấp dẫn, tuy nhiên đối với người dân Vĩnh Long món bánh phồng tôm chiên này vẫn là món được lòng nhiều thế hệ.
Được biết, món bánh phồng tôm Kim chi bà Năm Tấn ra đời từ năm 1957, trải qua nhiều thế hệ gia đình gắn bó với nghề, hiện tại xưởng bánh đang được kế thừa bởi con gái của bà Năm Tấn là cô Nguyễn Thị Kim Chi. Bánh phồng tôm bà Năm Tấn trước đây nằm trong con hẻm đã từng vang bóng một thời có tên là hẻm Lò Rèn thuộc Phường 4, Thành phố Vĩnh Long. Tuy nhiên, sau đó cơ sở đã chuyển sang địa điểm khác trên đường Bạch Đằng cách chỗ cũ không xa, số 72 Nguyễn Văn Thiệt, Phường 4, Thành phố Vĩnh Long.
Theo như chủ cơ sở cho biết thì món bánh phồng tôm Kim Chi bà Năm Tấn có từ thời mẹ cô là bà Phùng Thị Tấn, cho ra đời những chiếc bánh đầu tiên vào năm 1957. Giờ đây cô nối nghiệp với thương hiệu Kim Chi thuộc nhãn hiệu độc quyền Potobanata. Vậy có thể nói, từ hơn 50 năm trước cái tên bánh phồng tôm bà Năm Tấn đã có mặt trên thị trường và được người tiêu dùng ưa chuộng. Trải qua bao nhiêu thăng trầm thời cuộc, thương hiệu sản phẩm nổi tiếng này ngỡ có lúc tưởng chừng sẽ rơi vào quên lãng nhưng với tâm huyết giữ lửa nghề của người nối nghiệp gia đình, ngọn lửa ấy vẫn cháy một cách mạnh mẽ và giờ đây cái tên bánh phồng tôm Kim Chi bà Năm Tấn đã được biết đến nhiều hơn và trở thành nhãn hiệu nổi tiếng tại địa phương.
Ảnh: Bánh phồng sau khi chiên mùi vị hấp dẫn cùng màu sắc bắt mắt
Để có thể giữ được hết nét nguyên thủy từ mùi vị cho đến hình dáng thì tất cả các công đoạn làm ra loại bánh phồng tôm này đều được chế biến thủ công. Vì theo như cô Kim Chi chủ cơ sở chia sẻ, đã là nghề thủ công thì phải dựa vào các phương thức thủ công mà làm để không đánh mất giá trị truyền thống vốn có của nó, có những khâu vẫn có thể thực hiện bằng máy móc, tuy nhiên khi làm bằng máy sẽ không đạt được chất lượng mà mình mong muốn, mỗi một món bánh khi bắt tay vào làm thủ công đều mang được sự tỉ mỉ trong từng sản phẩm. Nguyên liệu chính để làm ra được chiếc bánh phồng tôm chất lượng là bột, thịt tôm và một ít hạt tiêu giã nhỏ cùng công thức chế biến đặc trưng riêng biệt. Các thành phần nguyên liệu sau khi đã trộn hết vào bột sẽ được đem nhồi vào các túi vải và nắn thành hình ống dài sau đó đem đi hấp chín, thời gian nhồi bột trong vòng khoảng 1 giờ đồng hồ. Các ống bánh sau khi đã được hấp chín, người ta sẽ cắt ra thành những lát tròn, công đoạn cắt bánh cũng được làm bằng tay, khi cắt xong sẽ đem đi phơi khô. Theo chia sẻ của những người thợ tại đây thì đem đi phơi khô dưới nắng như vậy bánh sẽ không bị vàng và có được màu sắc bắt mắt. Từ những sản vật vùng nước ngọt như tôm càng, tép rong…qua bàn tay chế biến khéo léo của những người thợ lành nghề đã trở thành đặc sản nổi tiếng tại Vĩnh Long.
Để có thể trở thành sự lựa chọn ưu tiên hàng đầu của khách hàng trong muôn vàng các loại bánh phồng tôm khác ngoài thị trường thì điều đặc biệt trong bánh phồng tôm Kim Chi là có tỉ lệ tôm từ 60-70%, so với các loại bánh phồng tôm thông thường tỉ lệ tôm chỉ từ 10-20%, cũng vì điều đó nên mùi vị của bánh phồng tôm Kim Chi bà Năm Tấn đậm vị hơn và ngon hơn. Nhờ vào nét riêng biệt đó mà mỗi năm số lượng bánh phồng tôm bán ra thị trường tiêu thụ trung bình khoảng vài tấn, đối tượng khách hàng đa số là các kiều bào người Việt sinh sống tại nước ngoài mua về làm quà tặng cho người thân và bạn bè. Tuy chỉ là một món ăn tưởng chừng rất đơn giản nhưng lại mang nhiều điều thú vị gắn liền với tuổi thơ của mỗi người khi nhìn những chiếc bánh nhỏ xinh đang nở to dần trong chảo dầu, bánh phồng tôm còn là người bạn đồng hành của những món ăn khác như gỏi, nộm…vị chua chua pha chút cay nhẹ thường được đứng ở trí là món khai vị ở đầu buổi tiệc, chiếc bánh phồng tôm bổ sung gia vị giòn tan thêm vị bùi bùi làm tôn lên được giá trị của món ăn, sự kết hợp hài hòa nhưng khiến cho người ta lần đầu nếm thử đã cảm thấy lưu luyến không muốn rời xa, cũng giống như con người Vĩnh Long đã một lần gắn bó thì du khách không thể nào không quay lại nơi này một lần nữa.
Ảnh: Những chiếc bánh chiên phồng trong chảo dầu
Bánh phồng tôm Kim Chi được ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long công nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2012, đồng thời được công nhận là đặc sản bánh quà tặng tiêu biểu của Vĩnh Long. Đây chính là phần thưởng vô cùng vinh dự xứng đáng cho những nổ lực của người giữ nghề truyền thống cũng là điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp ngày càng phát triển trong tương lai. Du khách khi đến Vĩnh Long không thể bỏ qua món bánh phồng tôm kim Chi, món ăn dân dã nhưng không kém phần sang trọng. Ngày nay khi ẩm thực Việt đã có những sự tiến bộ nhất định, trên mâm cơm có sự xuất hiện của những món sơn hào hải vị. Nhưng đối với người dân trên Vĩnh Long, không thể quên hương vị đậm đà mang hơi thở của vùng miệt vườn sông nước. Như với bánh phồng tôm Kim Chi thì người ta dù có đi xa, cứ mỗi độ xuân về tết đến đều nhớ hương bánh mà tìm về, hoặc bánh tìm đến người phương xa mang những câu chuyện ý nghĩa về chiếc bánh chiên phồng đậm vị đến với mọi miền. Chiếc bánh với vẻ ngoài đơn giản nhưng là món quà quý giá của người thợ giữ lửa nghề theo bao năm tháng. Hy vọng trong tương lai cái tên bánh phồng tôm Kim Chi bà Năm Tấn sẽ được biết đến nhiều hơn ở thị trường trong nước và ngày càng lan rộng ra thị trường quốc tế./.
Bài,ảnh: Quỳnh Như
