Năm nay cũng như bao năm, nước lớn rồi lại ròng đem về cho nơi đây bao nhiêu là phù sa, tôm cá. Ở Vĩnh Long cứ vào khoảng tháng 7 đến tháng 10 âm lịch, nước từ thượng nguồn đổ về tưới mát cho ruộng vườn, cây cối và dòng nước đục ngầu màu phù sa cũng mang về cho người dân vùng lũ những sản vật mà thiên nhiên ban tặng. Khi nước về, chạy dọc theo các con kênh dễ dàng bắt gặp những chùm bông điên điển rực vàng đung đưa trong nắng chiều, như báo hiệu mùa nước nổi năm nay đã về.

Cứ mỗi mùa nước lên cùng với màu vàng của những chùm bông điên điển, người ta lại nhớ đến hương vị ngọt ngào pha chút nhân nhẫn của món gỏi tép rong trộn cùng loại bông được mệnh danh là “mai vàng mùa nước nổi” này.

Món gỏi mang đặc trưng của mùa nước nổi

Để làm nên món gỏi đặc biệt này thì không khó, tuy nhiên để “ngon” đúng vị thì cũng cần nhiều cố gắng và kiên nhẫn của người nấu, nhất là trong khâu lựa chọn nguyên liệu, sao cho bông vừa hé nở, không bị héo, tép vẫn còn tươi hòa cùng với các nguyên liệu, tạo nên một món ăn khó quên cho người lần đầu thưởng thức.

Để thu hoạch được những bông điên điển ngon, giòn và giữ nguyên vị ngọt, người dân thường phải thức từ rất sớm, hái vào lúc trời còn chưa sáng, bông trên cành vẫn còn “say ngủ” để khi đến tay người mua, bông vẫn còn tươi, nụ hoa cũng vừa hé nở.

Những bông hoa vàng rực vừa được thu hoạch

Bông điên điển sau khi hái chưa có thể ăn ngay, mà phải được bỏ bớt cuống và những nụ hoa đã bị giập hoặc bị sâu, sau đó tiến hành rửa sạch, để ráo nước và cuối cùng mang đi trộn gỏi. Đây là công đoạn tốn nhiều thời gian và sự kiên nhẫn nhất, vì nụ hoa nhỏ nên phải thật tỉ mỉ để chọn ra những bông thật ngon cho phần gỏi của mình.

Hiện nay để đáp ứng nhu cầu của thị trường và cũng tạo thêm thu nhập cho gia đình, bông điên điển đã được người dân ươm trồng khá phổ biến và thu hoạch bông quanh năm, không còn là loài cây mọc ở ven bờ kênh, ra hoa theo màu nước nổi, tuy nhiên, bông điên điển mùa nước nổi vẫn được ưa chuộng hơn bởi nó mang một hương vị rất khác, đó chính là vị ngọt của phù sa, của những cơn mưa đầu mùa.

Và một phần không thể thiếu trong món ăn này đó là tép rong, những con tép nhỏ được bắt từ những con kênh, mương nơi đồng rộng, qua bàn tay chế biến của người nấu tạo nên một mùi vị đặc trưng, vừa thơm lại ngọt hòa cùng với vị đăng đắng của bông điên điển và các loại gia vị tạo nên một món gỏi khó quên.

Tùy vào khẩu vị của từng người, ngoài nguyên liệu chính là tép và bông điên điển thì có thể trộn cùng với bông súng, giá đỗ…Gỏi tép trộn xong được ăn kèm với cơm hoặc cuốn bánh tráng, bên cạnh đó cũng không quên chén nước chấm chua ngọt, như vậy mới có thể tạo nên một món gỏi trọn vị miền Tây.

Nếu có dịp đến Vĩnh Long, du khách không nên bỏ qua món ăn này, đặc biệt là vào mùa nước nổi, trong một buổi chiều mưa lất phất, ngồi trên mâm cơm chiều, gắp từng đũa gỏi, nhâm nhi ly rượu trắng và thả hồn vào những khúc nhạc thăng trầm của những người nghệ nhân đờn ca tài tử:

“Với màu điên điển say mê

Vàng trong ánh mắt, vỗ về gót chân.

Trót thương tình nghĩa vợ chồng

Nên bông điên điển nở, cho lòng vấn vương

Tình thương em khó mà lường.”

sẽ là một kỷ niệm đáng nhớ trong chuyến du lịch của mình./.

Bài, ảnh: Thanh Thanh

Bài viết có sử dụng trích dẫn trong bài hát “Bông điên điển” của nhạc sĩ Hà Phương.