Vĩnh Long là tỉnh thuộc vùng trung tâm của Đồng bằng Sông Cửu Long, đặc trưng là tỉnh thuần nông nghiệp, với hệ thống sông ngòi chằng chịt, được phù sa bồi đắp bởi sông Tiền và sông Hậu. Khí hậu có phần nắng nóng, nên phù hợp với các loại cây trái, rau củ phát triển, trong đó phải kể đến là Khoai lang Bình Tân, được coi là sản vật của vùng đất này. Mảnh đất Bình Tân của tỉnh Vĩnh Long ngày nay được coi là thủ phủ của khoai lang ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Vì chỉ khi trồng ở đây khoai mới cho hương vị thơm, dẻo, hậu ngọt, thanh ngon nhất. Ngoài khoai lang tím Nhật nổi tiếng, Bình Tân cũng có trồng phổ biến các loại khoai lang khác như khoai trắng giấy, trắng sữa, bí đường. Khoai không chỉ là thực phẩm thông thường, mà còn là nguyên liệu chế biến ra các món ăn hoặc có thể dùng để trang trí món ăn, hay còn là món ăn kèm…

Những món ăn tiêu biểu từ khoai lang Bình Tân

Khoai lang là món ăn vừa dân dã, vừa cầu kỳ tùy sự khéo tay và cách chế biến của người tạo ra các món ăn khác nhau từ khoai lang. Sự phong phú và đa dạng của khoai lang Bình Tân, đã được người dân Vĩnh Long thể hiện trong sự kiện Ngày hội Du lịch lần thứ III năm 2023, với hơn 100 món ngon được chế biến từ khoai lang Bình Tân và đã được xác lập kỷ lục Quốc gia.

Giá trị dinh dưỡng, giá trị văn hóa

“Khoai lang là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời về chất xơ, vitamin và chất khoáng. Thành phần dinh dưỡng của khoai lang trong 100 gam phần ăn được bao gồm: Năng lượng: 90 Kcal; Protein:0.8 gam; Lipdid:0.2 gam; Glucid: 28.5 gam; Chất xơ: 3.3 gam; Vitamin: A, C, B...Chất khoáng: Kali, Mangan, Đồng, Niacin,..Ngoài ra, khoai lang có màu cam và tím rất giàu chất chống oxy hóa để bảo vệ cơ thể chống lại các gốc tự do. Do đó, khoai lang được sử dụng như loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa sẽ rất tốt cho sức khỏe”. (Nguồn tham khảo: Khoa dinh dưỡng, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương).

Thức uống từ khoai lang luôn hấp dẫn du khách

Ẩm thực từ lâu không chỉ là nhu cầu cần thiết trong cuộc sống hằng ngày của con người, mà còn mang những giá trị văn hóa, tiêu biểu cho một cộng đồng. Thông qua món ăn, cách chế biến … người ta có thể hiểu được về phong tục tập quán cũng như là thái độ ứng xử của người dân nơi đó. Ẩm thực từ khoai lang mang trong mình một giá trị văn hóa, nhất là tại vùng đất Nam Bộ. Trong bối cảnh của vùng đất mới được khẩn hoang vài trăm năm nay, ẩm thực từ khoai lang như một sự tinh tế giữa vùng đất phương Nam. Các món ăn, thức uống từ khoai lang một phần nào nói lên được cái đặc trưng của ẩm thực vùng đất Nam Bộ. Những món ăn từ khoai được kết hợp với những nguyên liệu khác nhau, đã tạo ra một hương vị đặc trưng xen lẫn chút vị ngọt bùi của khoai, cụ thể như khi thưởng thức món “chè sôi nước” miền Nam được kết hợp từ khoai lang tím Bình Tân cộng với nếp, thì cái vị béo ngọt đặc trưng của nó sẽ khác hẳn với bánh trôi nước miền Bắc (miền Nam gọi chè sôi nước).

Đóng góp của văn hóa ẩm thực từ khoai lang Bình Tân vào hoạt động du lịch tại Vĩnh Long

Trong hoạt động du lịch bên cạnh những điểm tham quan, phương tiện di chuyển, hướng dẫn viên và cơ sở lưu trú… là những yếu tố cơ bản, thì vấn đề ăn, uống giữ vai trò vô cùng quan trọng. Có thể khẳng định rằng văn hóa ẩm thực trong bữa ăn của du khách là vai trò chủ đạo. Ẩm thực từ khoai lang tại các điểm tham quan, Homestay, nhà hàng, cơ sở phục vụ ăn uống tại Vĩnh Long luôn hấp dẫn với du khách bởi hương vị thơm ngon và cách chế biến vừa dân dã, lại vừa cầu kỳ, cùng với sự khéo tay trong cách chế biến và trang trí độc đáo bắt mắt món ăn từ khoai để phục vụ du khách gần xa. Với hơn 100 món ngon từ khoai lang Bình Tân đã được xác lập kỷ lục Quốc gia, những món ngon này thường xuất hiện trong các điểm du lịch có thể kể đến: Bánh phồng Khoai lang, mắm sống khoai lang, chả giò khoai lang, bánh canh khoai lang… Hiện nay, các Homestay, nhà hàng, quán ăn trên địa bàn tỉnh có phục vụ những món ăn, thức uống từ khoai lang rất nhiều. Ẩm thực từ khoai lang tạo ra sắc màu chung thống nhất văn hóa ẩm thực của Vĩnh Long, và khi đi du lịch tại Vĩnh Long du khách có thể thưởng thức các món ngon được chế biến từ khoai lang Bình Tân ở các điểm tham quan khi khách có nhu cầu thưởng thức./.

Bài ảnh: Huỳnh Duy