Mặc dù là tỉnh ở hạ nguồn sông Mê Kông nhưng Vĩnh Long luôn được thiên nhiên ưu ái, ban tặng nhiều loại thủy sản. Trong đó không thể không kể đến cá chạch, loài cá được mệnh danh là "nhân sâm dưới nước" đã góp phần làm nổi danh cho ẩm thực Vĩnh Long nói riêng và miệt vườn sông nước Cửu Long nói chung.

So với các tỉnh đầu nguồn sông Cửu Long như An Giang, Đồng Tháp, Hậu Giang,... thì sản lượng cá chạch ở Vĩnh Long không thể sánh bằng, nhưng về chất lượng và sự phong phú trong cách chế biến các món ăn thì chẳng kém chi. Bởi qua bàn tay khéo léo của người Vĩnh Long, cá chạch được chế biến thành nhiều món ngon hấp dẫn. Mỗi món ăn có hương vị đặc trưng riêng nhưng đều mang lại sự hài lòng, vấn vương cho người thưởng thức.

Là một người con của quê hương Vĩnh Long xa nhà đã lâu, tôi nhớ lắm bữa cơm quê với món cá chạch kho nghệ đậm đà, thơm ngon, bổ dưỡng. Cá mẹ kho có màu vàng ươm bắt mắt, cả nhà ai cũng tấm tắc khen ngon. Với tôi, cá ngon không chỉ bởi sự hoà quyện giữa mùi thơm đặc trưng của nghệ, vị béo, săn chắc của cá mà ngon còn vì bởi tình thương của mẹ, vị ngọt của quê.

Sống ở miệt vườn sông nước Cửu Long nói chung và tỉnh Vĩnh Long nói riêng, nếu vào mùa nước nổi mà bạn chưa thưởng thức được món canh chua cá chạch nấu cùng với bông điên điển thì cũng gần giống như đã bỏ lỡ một thức quà quý của thiên nhiên ban tặng. Còn gì tuyệt vời hơn khi thưởng thức bông điên điển ngọt giòn pha lẫn chút nhẫn đắng, húp vài muỗng canh nóng nghi ngút khói với vị chua ngọt đậm đà và nhẹ tay gấp những con cá chạch trắng mềm chấm kèm nước mắm hoặc muối ớt cay nồng. 

Nhiều lắm những món ăn ngon từ cá chạch mà có lẽ kể mãi cũng chẳng hết. Nào là cá chạch kho lạt chấm cùng bông súng non mùa nước nổi, cá chạch nướng, cá chạch chiên tươi, muối chiên sả ớt,... Rồi những khi bắt được cá chạch nhiều ăn không hết thì đem đi phơi làm khô để dành. Món khô cá chạch hễ dọn cơm thì hao cơm, mà lai rai thì hao mồi.

Cá chạch, món ăn ngon và hấp dẫn, đắm say lòng người. Những món ăn được chế biến từ cá chạch không những phản ánh được sự đa dạng trong văn hóa ẩm thực mà còn thể hiện nếp sống tình cảm của người dân quê Vĩnh Long.

Bài, ảnh: Mỹ Xuân