Hát bội được biết đến như một loại hình sân khấu cố điển và là một môn nghệ thuật có từ thời xa xưa với ca từ mang đậm tính triết lý, ước lệ và tượng trưng cao, nội dung thường được xây dựng dựa trên những câu chuyện cổ, cuộc đời của những anh hùng có công trong công cuộc bảo vệ và phát triển đất nước, đề cao nhân – lễ - nghĩa – trí – tín và đạo lý làm người, ở hiền gặp lành, nhân quả báo ứng…

Vào thời nhà Trần, Hát bội dần được xuất hiện và phổ biến, trở thành một loại hình sân khẩu cung đình “xa xỉ” chỉ dành cho vua chúa, sau đó dần được phát triển và phổ biến rộng rãi trên khắp cả nước, từ cung điện đến đình làng, miếu mạo.

Qua thời gian, cùng với sự thay đổi của con người và thời cuộc, Hát bội dần bị mai một và không còn phát triển như xưa, tuy nhiên vẫn còn những người nghệ nhân vẫn giữ cho mình cái nhiệt huyết với nghề hát này, tiêu biểu ở Vĩnh Long có thể kể đến như gánh hát Đồng Thinh của NSUT Vũ Linh Tâm, mà điểm đặc biệt ở Vĩnh Long là khi đi xem hát người dân thường đi bằng một cây đuốc lá dừa. Bó đuốc rực sáng của một quãng đường cùng tiếng nổ tí tách khi lửa cháy hòa cùng tiếng cười nói của người dân, làm nên một khung cảnh vừa đơn sơ mộc mạc, lại rất đỗi “tình”.

Đoàn du khách nước ngoài đến tham quan Vĩnh Long và trải nghiệm tuor Đốt đuốc lá dừa đi xem Hát bội của Công ty du lịch Mekong Travel (Homestay Út Trinh)

Ngày nay, đến với Vĩnh Long, ngoài tham quan những vườn trái cây sum suê cùng những điểm đến ấn tượng, thì trải nghiệm nghệ thuật Hát bội cũng là một trong những hoạt động được nhiều du khách tìm kiếm, đặc biệt là với du khách nước ngoài thì đây có thể nói là một điểm nhấn trong chuyến đi đến Việt Nam và đặc biệt là đến với Vĩnh Long.

Ánh lửa bập bùng phản chiếu trong đôi mắt xanh, chiếu lên những lọn tóc vàng càng vàng hơn cùng tiếng ríu rít không ngăn được sự thích thú khi lần đầu cầm trong tay cây đuốc lá dừa, hòa cùng chút bối rối khi không biết phải cầm như thế nào cho đuốc cháy, ngay cả khi đuốc đã tắt, chỉ còn lại chút than tàn, họ cũng học theo một người bản xứ liên tục “quơ” qua lại để làm cho lửa cháy.

Đoàn du khách tay cầm đuốc thích thú tiến vào trong Đình

Đến Đình, cả đoàn người dập đuốc, theo người hướng dẫn tiến vào bên trong Đình, tiến hành cúng Đình sau đó sắp xếp chỗ ngồi đợi chờ những người nghệ nhân chuẩn bị những bước cuối cùng cho buổi biểu diễn.

Người dẫn đoàn thuyết trình trước khi bắt đầu buổi diễn

Khi người nghệ nhân đầu tiên bước ra khỏi hậu trường, cất cao tiếng hát và biểu diễn những điệu múa cứng cáp, khỏe khoắn thì dưới sân khấu những tiếng “lách tách” và sự ngạc nhiên cũng sôi nổi bởi những hình ảnh mà họ mới thấy lần đầu.

Những tiếng nhạc đầu tiên vang lên, người nghệ nhân cũng bắt đầu những bước đầu tiên trên sân khấu

Những ánh mắt chăm chú theo dõi suốt cả buỗi diễn, những em bé có vẻ hơi sợ hãi với hình ảnh nhân vật có phần bặm trợn và hung ác, còn các cô cậu thanh niên thì hào hứng theo từng động tác võ thuật điêu luyện của người nghệ nhân.

Hòa mình vào trong từng nhân vật, giọng hát hào hùng vang vọng cả sân Đình, người nghệ nhân như con thuyền, từng nhịp từng nhịp cùng với cơn gió đêm như đưa cả đoàn người quay ngược thời gian trở về với lịch sử hàng nghìn năm về trước, cùng với Lý Thường Kiệt đánh đuổi giặc ngoại xâm, bảo vệ non sông gấm vóc

“Nam Quốc sơn hà Nam đế cư,

Tuyệt nhiên định phận tại thiên thư

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.”

Bài thơ “Nam quốc sơn hà” được vang lên, buổi diễn cũng gần đi đến hồi kết

Kết thúc buổi diễn, ngồi dưới khán đài khán giả không ngừng vỗ tay như thay lời cảm ơn với đoàn nghệ nhân. Từng người trong đoàn biểu diễn cũng xuống giao lưu cùng khán giả, mặc dù bất đồng về ngôn ngữ nhưng cũng thấy rõ thái độ chân thành và biết ơn của đôi bên, một bên cảm ơn vì đã đến và thưởng thức nghệ thuật dân tộc, đặc biệt là với môn nghệ thuật cổ điển này trong biết bao nhiêu những điều tuyệt vời khác khi đến với Việt Nam nói chung và Vĩnh Long nói riêng, còn một bên biết ơn vì đã cho họ nghe, họ cảm nhận trọn vẹn tiết mục đặc sắc này.

Trong những tiếng cười, tiếng bắt tay đâu đó còn có thể nghe thấy tiếng thở nặng nhọc, nhưng giọt mồ hôi lăn dài trên vần trán rộng của người nghệ nhân tuy tuổi đã xế chiều nhưng vẫn nặng lòng với môn nghệ thuật này.

Du khách giao lưu với những người nghệ nhân

Ngoài Hát bội, ở Vĩnh Long còn có nhiều bộ môn nghệ thuật khác như Đờn ca tài tử, Dân ca…, du khách đến với nơi này hãy thử đến một lần trải nghiệm cảm giác cầm bó đuốc đi xem Hát bội, đốt đèn dầu nghe Đờn ca tài tử, một lần thả hồn vào những giai điệu dân dã, hào hùng, cảm nhận sự yên bình nơi vùng đất chín rồng này.

Đoàn du khách chụp ảnh lưu niệm

Thông tin chi tiết du khách có thể tham khảo tại Fanpage: Trung tâm Thông tin Xúc tiến Du lịch Vĩnh Long, website: https://vinhlongtourist.vn/vi/home hoặc qua Công ty Du lịch Mekong Travel với số điện thoại: 0919002505 (Ms. Trinh)./.

Bài, ảnh: Thanh Thanh