Qua 20 năm (2000- 2020) thực hiện, phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" (TDĐKXDĐSVH) ở tỉnh Vĩnh Long đã tạo nên những khởi sắc mới trên nhiều lĩnh vực. Số lượng, chất lượng các danh hiệu văn hóa nâng cao hàng năm; đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của người dân nông thôn được cải thiện; cảnh quang môi trường thêm đổi mới, bản sắc văn hóa truyền thống được giữ gìn và phát huy giá trị. Từ thành quả đạt được, giai đoạn 2021- 2025, phong trào TDĐKXDĐSVH được lồng ghép với xây dựng nông thôn mới và phát triển du lịch nông thôn.

Khởi sắc trên nhiều lĩnh vực

Xác định đây là phong trào mang tính toàn dân, toàn diện, có tầm ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế, xã hội, từ khi Tỉnh ủy Vĩnh Long ban hành Chỉ thị số 01/TU tổ chức cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng cuộc sống mới ở khu dân cư", nay là phong trào TDĐKXDĐSVH, nhiều năm qua BCĐ phong trào TDĐKXDĐSVH các cấp trong tỉnh đều xây dựng kế hoạch, triển khai lồng ghép với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới (NTM), đô thị văn minh” một cách sâu rộng, bằng nhiều hình thức đã tạo sức lan tỏa mạnh trong cộng đồng và nhận được sự hưởng ứng tích cực của các tầng lớp nhân dân, góp phần cho phong trào đạt và vượt nhiều chỉ tiêu quan trọng.

Thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH đã thắt chặt tình làng nghĩa xóm, nhiều giá trị văn hóa truyền thống được giữ gìn và phát huy

Thống kê đến cuối năm 2020, toàn tỉnh có hơn 254.700 hộ gia đình văn hoá, đạt trên 96%, tăng hơn 4% so năm 2015; gần 750 ấp (khóm, khu) văn hoá, đạt 99,6%, tăng 0,2% so năm 2019 và tăng gần 30% so năm 2015; 13 phường, thị trấn văn minh đô thị, tăng 11 phường, thị trấn so năm 2018 và tăng 12 phường, thị trấn so năm 2015; 66 xã văn hoá NTM, tăng 2,84% so năm 2019 đã góp phần cho thị xã Bình Minh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM cấp huyện đầu tiên của tỉnh, 55 xã đạt chuẩn NTM, trong đó có 12 xã đạt chuẩn xã NTM nâng cao, về đích trước 2 năm so với Nghị quyết Tỉnh Đảng bộ nhiệm kỳ 2016- 2020 về xây dựng NTM.

Nhờ thực hiện tốt phong trào TDĐKXDĐSVH và cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”, thời gian qua đã khơi dậy nhiều phong trào thi đua sôi nổi do các cấp, các ngành trong tỉnh phát động. Nổi bật như: Phong trào “Xã, phường lành mạnh, không có tệ nạn ma túy, mại dâm”, “Toàn dân tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc”, phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”; phong trào “Thi đua quyết thắng”; phong trào “Nông dân sản xuất giỏi, đoàn kết giúp nhau xóa đói giảm nghèo”; phong trào “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc”…Qua đó, xuất hiện nhiều cá nhân và tập thể điển hình tiên tiến trên các lĩnh vực, nhiều gương người tốt việc tốt được tuyên dương khen thưởng kịp thời.

Đặc biệt, phong trào TDĐKXDĐSVH gắn kết với cuộc vận động quỹ “Vì người nghèo” nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của các nhà hảo tâm, mạnh thường quân đóng góp trên 350 tỷ đồng; hỗ trợ xây dựng hơn 20.400 căn nhà đại đoàn kết, nhà đồng đội, cất mới và sửa chữa được 38.679 căn nhà cho hộ nghèo; giúp đỡ hàng ngàn hộ nghèo, hộ cận nghèo, đối tượng khó khăn ổn định cuộc sống, vươn lên khá giả, góp phần kéo giảm tỷ lệ hộ nghèo tính đến cuối năm 2020 còn 1,16% (giảm thêm 0,6% so năm 2019). Công tác vận động quỹ "Vì người nghèo" và các chương trình an sinh xã hội của tỉnh liên tiếp được bình chọn là một trong 10 sự kiện tiêu biểu, nổi bật của tỉnh từ năm 2015- 2019. Phát huy truyền thống uống nước nhớ nguồn, qua 20 năm các địa phương trong tỉnh đã vận động quỹ “Đền ơn, đáp nghĩa” trên 41 tỷ đồng hỗ trợ xây mới 6.854 căn nhà và sửa chữa 1.439 căn nhà tình nghĩa, hỗ trợ mua gần 420.000 thẻ bảo hiểm y tế cho người có công.

Các thiết chế văn hóa từ tỉnh đến cơ sở được quan tâm, đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước và xã hội hóa, với trên 400 thiết chế văn hóa, 530 CLB sở thích và hơn 700 điểm tập luyện, thi đấu thể dục thể thao đáp ứng tốt nhu cầu vui chơi, giải trí, hưởng thụ văn hóa tinh thần của nhân dân. Nhiều mô hình sáng- xanh- sạch- đẹp, cổng an ninh trật tự, trồng cây xanh, hoa kiểng, làm đèn đường, cột cờ trên các tuyến đường được hình thành tạo diện mạo cảnh quang ở khu dân cư ngày càng đổi mới. Thông qua phong trào TDĐKXDĐSVH, đã tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân, khai thác tốt các nguồn lực phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, góp phần ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, kiện toàn nâng cao chất lượng hoạt động cả hệ thống chính trị, quyền dân chủ của nhân dân ngày càng phát huy, nhất là trong tham gia xây dựng Đảng, chính quyền.

Phong trào văn nghệ cơ sở phát triển đáp ứng tốt nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của nhân dân

Thực hiện xây dựng nếp sống văn minh nơi công cộng, hầu hết các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cơ sở tôn giáo, chợ, bến phà, bến xe đều tham gia thực hiện tốt các nội dung xây dựng nếp sống văn hoá nơi cơ quan, đơn vị. 100% khu dân cư ban hành hương ước, quy ước tạo nên sự chuyển biến tích cực trong việc cưới, việc tang và lễ hội.

Định hướng gắn kết phát triển du lịch nông thôn

Phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng NTM cũng là giải pháp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc​​​​​​​

Phát huy những thành quả đạt được trong 20 năm qua và để phong trào TDĐKXDĐSVH ngày càng phát triển có chiều sâu, đảm bảo chất lượng hiệu quả hơn, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) với vai trò Phó Trưởng Ban thường trực phong trào TDĐKXDĐSVH đã xây dựng kế hoạch, đề ra nhiều chỉ tiêu phấn đấu từ nay đến năm 2025. Trong đó, tập trung duy trì trên 95% gia đình văn hóa, hơn 98% ấp (khóm, khu) văn hóa, trên 80% xã văn hóa NTM, thêm 07 phường, thị trấn văn minh đô thị để nâng lên 100% phường, thị trấn đạt văn minh đô thị.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về các nội dung, bộ tiêu chí của phong trào TDĐKXDĐSVH, nhằm nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền về vị trí, vai trò của phong trào đối với sự phát triển kinh tế, xã hội, phát huy truyền thống văn hóa của địa phương. Đồng thời, phối hợp triển khai phong trào TDĐKXDĐSVH với các phong trào thi đua khác, nhất là phong trào “Toàn dân chung sức xây dựng NTM”.

Trong thời gian tới, Sở VHTTDL phối hợp với Sở Nông nghiệp Phát triển Nông thôn triển khai thực hiện có hiệu chương trình phối hợp xây dựng đời sống văn hóa, phát triển du lịch nông thôn, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa trong chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021- 2025, nhằm nâng cao chất lượng đời sống văn hóa, bảo tồn và phát huy hiệu quả các giá trị văn hóa của dân tộc; từ đó kết hợp phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng NTM.

Để đạt mục tiêu đề ra, Sở VHTTDL tích cực tham mưu UBND tỉnh triển khai các hoạt động quảng bá, xúc tiến du lịch, các mô hình thí điểm về xây dựng đời sống văn hóa, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp. Bên cạnh đó, triển khai Đề án xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù tỉnh Vĩnh Long đã được UBND tỉnh phê duyệt với 4 nhóm sản phẩm du lịch chính gồm: Du lịch Homestay nghỉ dưỡng, du lịch làng nghề, du lịch nông nghiệp, du lịch văn hóa (danh nhân, di tích, tâm linh). Đa dạng hóa các hình thức phục vụ khách tại cơ sở kinh doanh và các di tích thông qua việc bổ sung các buổi trình diễn đờn ca tài tử, nghệ thuật hát bội vào hoạt động, góp phần khai thác có hiệu quả tài nguyên du lịch văn hóa, tạo nét đặc trưng riêng của du lịch Vĩnh Long. Tập trung xây dựng và triển khai Đề án di sản đương đại Mang Thít, tạo điểm du lịch độc đáo, thu hút của tỉnh.

Tập trung mọi nguồn lực hỗ trợ, nâng cao chất lượng và chuỗi giá trị các sản phẩm du lịch đặc thù của địa phương; xây dựng đa dạng các kênh phân phối thông qua các chương trình du lịch của các cơ sở kinh doanh phục vụ khách du lịch; đầu tư xây dựng các tuyến, điểm du lịch gắn với làng nghề, cải thiện cơ sở hạ tầng kết hợp bảo vệ môi trường. Tiếp tục quan tâm đến việc thực hiện hiệu quả chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Trước mắt, tập trung định giá, xây dựng sản phẩm OCOP về du lịch cộng đồng; hướng dẫn đưa các giá trị văn hóa, đặc thù địa phương vào các sản phẩm OCOP để phát triển thành các sản phẩm đặc sản địa phương; quảng bá, tôn vinh các sản phẩm OCOP tại các điểm du lịch. Ngoài ra, cũng phối hợp triển khai xây dựng huyện NTM, xã NTM nâng cao, kiểu mẫu theo hướng phát triển văn hóa gắn với du lịch.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ VHTTDL phối hợp thúc đẩy phát triển du lịch nông thôn theo Công văn số 10054/VPCP-NN của Văn phòng Chính phủ ban hành ngày 01/12/2020; ở góc độ địa phương, thời gian tới Sở VHTTDL sẽ rà soát, đánh giá lại toàn diện tiềm năng, thực trạng phát triển du lịch nông thôn, trang trại nông nghiệp làm dịch vụ du lịch trên địa bàn tỉnh, tham mưu UBND tỉnh ban hành các chiến lược, đề án, quy hoạch và cơ chế, chính sách ưu đãi, bố trí nguồn lực trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, nhằm đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng NTM giai đoạn 2021- 2025 đạt hiệu quả.

Bài, ảnh: TH.S.PHAN VĂN GIÀU

                (Giám đốc Sở VHTTDL)